Nereye Gidilir?
Eskişehir'de
Nereye Gidilir?
MÖ 1200 yıllarından itibaren Frigya olarak adlandırılan Eskişehir, Afyon ve Kütahya şehirleri arasında kalan bölgenin Eskişehir bölümünde yer alan ve bölgenin en büyük yerleşmesi, Friglerin ana tanrıcası Kybele’nin dini merkezi olan Yazılıkaya olarak’da bilinen Midasşehiri, Akpara Kale, Doğanlı Kale, Pişmiş Kale,Gökgöz Kale, Koçabaş Kale gibi kaleler, Gerdekkaya, Hamamkaya, Yapıldak gibi kaya mezarları, Areyastis gibi Frig kaya anıtları ve kiliseler ile Han kasabasında yeralti şehri, Seyitgazi’de Battalgazi Külliyesi, Kümbet’te aslan rölyefli mezar ve Selçuklu Türbeleri ziyaret edilecek yerler arasındadır.
DAĞLIK FRİGYA ESKİŞEHİR VADİLERİ
Egzotik ve gizemli görünüşleri ile Dağlık Frigya Eskişehir Vadileri:
• Yazılıkaya Vadisi
• Yapıldak Vadisi
• Kümbet Vadisi
• Asmainler Saklı Vadi
• Zahran Vadisi
• Porsuk Vadisi
Yazılıkaya Vadisi
Yazılıkaya Vadisi
Friglerin dini merkez olarak seçtikleri Yazılıkaya Platformu, kaya anıtları ile donattıkları Yazılıkaya Vadisin'de yer almaktadır. Yazılıkaya Kibele İnanç Merkezi ve çevresi askeri soylu sınıfın yaşadığı Frig Kaleleri ile koruma altın alınmıştır. Yazılıkaya Frig İnanç Merkezi, Eskişehir Han İlçesi Yazılıkaya Köyü'nde yer alır ve bu önemli merkeze; Eskişehir'den 75 km,Çifteler'den 39 km,Seyitgazi'den 30 km asfalt yol ile ulaşılır.
Frigler için başkent Gordion; devletin en güçlü politik merkezi, Midas şehri de krallığın başlangıcından itibaren en önemli dini merkezidir.
Yazılıkaya Vadisi’nin güney ucunda, Yazılıkaya köyünün hemen batısında yer alır. Yüksek ve sarp tüf kayalardan oluşmuş Yazılıkaya platosunun üzerinde kurulmuştur. Vadiye batıdan ve kuzeyden ulaşan yolları kontrol altında tutan, daha yüksekte konumlanmış Akpara Kale, Pişmiş Kale, Gökgöz Kale ve Kocabaş Kale tarafından koruma altına alınmış bir yerleşmedir.
Uzunluğu 650 m, genişliği 320 m’dir. Vadi taban seviyesinden yüksekliği 60-70 m kadardır. Frig döneminde şehrin surla çevrili olduğu düşünülür. Günümüzde sur bedenine ait yerinde korunmuş tek bir taş dahi yoktur. Ancak, yerleşmeyi doğal bir sur gibi çevreleyen kayaların belirli noktalarında basamak şeklinde kesilmiş temel yuvaları izlenir. Bu yuvalar kimi yerde birden fazla tahkimat olduğunu düşündürür. Şehrin ana girişi doğu yöndedir. Ana kayaya açılan rampalı yol Kral Yolu olarak bilinir. Rampa boyunca yolu sınırlandıran kaya kütleleri üzerine figüratif kabartmalar işlenmiştir. Şehrin yayılım alanı içinde, plato üzerinde ana kayadan yontulmuş anıtsal ölçekli basamaklı sunaklar; girişleri platodan başlayan, kaya merdivenleriyle inilen tonoz örtülü iki kaya tüneli ve güneybatı yönde alt terastaki anıtsal kaya sarnıçları en önemli yapıları oluşturur. Yerleşmeyi çevreleyen yüksek ve sarp volkanik kayalarda ise anıtsal ölçekli fasad, basamaklı atlar/sunak ve nişlerden oluşan çok sayıda kült yapısı ve oda mezarlar yer alır. Burası çok sayıda ve en anıtsal dinî anıtlarla donatılarak ayrıcalıklı bir konuma yükseltilmiştir. Bu durum, Midas şehrinin âdeta bölgenin dinî metropolü olduğunu ve Frigler tarafından kutsal kent olarak ona büyük bir saygı duyulduğunu gösterir.
Frigler için başkent Gordion; devletin en güçlü politik merkezi, Midas şehri de krallığın başlangıcından itibaren en önemli dinî merkezidir. Krallığın siyasi olarak yıkılmasından sonra da Midas Şehri terk edilmemiş, Hellenistik ve Roma dönemlerinde Frig kaya yapıları bazı ilave ve değişikliklerle kullanılmaya devam etmiştir. Dünya Kültürel ve Doğal Mirası listesine dahil edilmek üzere aday gösterilmesi uygun görülen Yazılıkaya ören yeri dünyada eşi ve benzeri bulunmayan anıt yapılarıyla her türlü olumsuz dış etkilere karşı inatla direnmektedir.
Asmaninler Saklı Vadi
Asmaninler Saklı Vadi
Seyitgazi İlçesi Kırka Beldesinden başlayıp Kütahya il sınırları boyunca ilerleyen Büyükyayla ve Seyircek Kale’den Afyonkarahisar Köhnüş Vadisine uzanan Asmainler Vadisi ormanlık, egzotik, doğal güzelliklerini koruyan ve adını yamaçlardaki kaya mezarlarından alan Frigya’nın önemli ve bilinmeyen saklı vadilerindendir. Ana Tanrıça Kibele ile özdeşleşen vadi boyunca kaya mezarları dizilmiştir.Vadi doğal güzelliği ile dikkat çeker. Vadide Tabancakaya Antik Yerleşimi bulunmaktadır.
Yapıldak Vadisi
Yapıldak Vadisi
Frig Uygarlığı'nın inanç merkezi Yazılıkaya Platformu'na ulaşan antik üzerindeki Yapıldak Vadisi'ne Eskişehir'den 83 km,Çifteler'den 47 km,Seyitgazi'den 38 km,Kırka'dan 23 km asfalt yol ile ulaşılır. Vadide; Frig Kaya mezarları, Dübecik Kale, Ayterek Kale bulunur.
Zahran Vadisi
Zahran Vadisi
Eskişehir Seyitgazi İlçesi Göcenoluk Köyünde bulunmaktadır. Yeşilin her tonu ve doğal güzellikleri ile dikkat çeken Zahran Vadisi'ne Eskişehir'den 70 km ,Çifteler'den 90 km ,Seyitgazi'den 45 km ,Kırka'dan 20 km asfalt yol ile ulaşılır Kırmızı toprak boyalı Frig Kaya Mezarı ve Roma ve Bizans Kaya yerleşimi yanında Vadi boyunca kaya mezarları bulunmaktadır. Sandıközü Köyüne ulaşan egzotik görünümlü bir vadidir.
Kümbet Vadisi
Kümbet Vadisi
Frig Uygarlığı'nın İnanç Merkezi Yazılıkaya Platformu'na ulaşan antik yol üzerindeki Kümbet Vadisi 'ne; Eskişehir’in 75 km, Seyitgazi’nin 36 km güneyinde yer alan Kümbet köyü, Eskişehir-Afyonkarahisar kara yolundan 2 km içeridedir. Yamacında Kümbet köyünün kurulduğu höyükte Frig ve Roma dönemlerinde kullanılan Solon’un Mezarı(Arslanlı Mabet) ile Himmet Baba Türbesi bulunmaktadır. Kümbet’ten Yazılıkaya Vadisi’ne yolculuğunuz sizi peribacaları, ormanlar, tarlalar gibi güzellikler eşliğinde doğadan tarihe, geçmiş zamanlara sürükleyecektir.
Porsuk Vadisi
Porsuk Vadisi
Kentin güneybatısında Porsuk Barajın'dan kent merkezine ulaşan Porsuk Vadisi, antik çağlardan bu yana çevresindeki yerleşimlere hayat veren bereketi ve doğal güzelliği, vadi boyunca şifalı termal su kaynakları ile cazip bir turizm merkezidir.
İlk çağlardan günümüze , özgün kültürünü kesintisiz olarak sürdüren Porsuk ( Tembris ) Vadisi'nin önemli merkezlerinden biri de Eskişehir'in Merkez Karaalan Köyü yakınlarındaki Çatalkaya ( Keskaya )dır.Adını çatal şeklinde oyulmuş olan anıtsal kayadan alan ve Hititlerden sonra Friglerce kullanımına devam edilen bu kentte yoğun tümülüslerin yanında Sivrikaya Anıtsal Açık Hava Tapınağı'nı da görürüz.
Vadide yer alan Kızılinler, Gökçekısık, Uluçayır, Yenisofça ve İncesu köyleri, volkanik tüf kayalıklar üzerinde konumlanmış Frig, Roma ve Bizans dönemlerine ait kaya yerleşmeleri ve anıtlarını görebileceğiniz kent merkezine en yakın yerlerdir.
Frig Anıtları
Midas Anıtı (Yazılıkaya)
Midas Anıtı (Yazılıkaya)
Frig kaya fasadlarının en görkemli örneğidir. Midas şehri platosunun kuzeydoğu eteğinde, öne doğru çıkıntı yapan kaya kütlesi üzerinde yer alır. İlk olarak 1800 yılında W. M. Leake ve arkadaşları tarafından incelenerek kabataslak çizimi yapılmıştır. G. Koehler’e ait bu çizim, birçok hata ve eksikliklerine rağmen, Frig fasadlarının genel görünüşü hakkında fikir veren ilk çizim olması nedeniyle özel bir yere sahiptir. 1834’de Ch. Texier, anıtı inceleyerek gravürünü yapmıştır. Bu, anıtın aslına uygun ve tüm görkemini yansıtan ilk ve tek gravürdür. Anıtın sol üst kısmında, düzleştirilmiş ana kaya üzerindeki Frigce yazıtta geçen Midai kelimesinden dolayı anıta bu ad verilmiştir. Yöre halkı ise üzerindeki yazıtlar nedeni ile anıtı, Yazılıkaya olarak adlandırmıştır. Günümüzde her iki isim de kullanılır. Doğuya bakan anıt 17.00 m yüksekliğinde, 16.50 m genişliğindedir. Yerden yüksekliği, 1.20-1.80 m’dir. Tepe akroteri karşılıklı iki daire parçasından oluşur. Alınlık ve cephe duvarı geometrik motiflerden oluşan zengin bir bezeme ile süslüdür. Anıt’ın merkezinde kapıyı simgeleyen büyük bir niş yer alır. Burası dinî törenler sırasında içine tanrıça Matar’ın heykelinin yerleştirildiği en kutsal bölümdür. Anıtın üzerinde Frigce yazıtlar vardır. Birinci yazıt, anıtın sol üst kısmında, düzleştirilmiş ana kaya üzerine kazınmıştır.
11.00 m. uzunluğundadır. Burada Kral Midas’ın ismi okunmaktadır. İkinci yazıt, sağ yan çerçeve üzerindedir. Bezeme ile çerçeve kenarı arasında kalan boşluğa yanlamasına soldan sağa doğru yazılmıştır. 4.75 m uzunluğundadır. Baba sözcüğü ilginçtir. Okunabilmekle birlikte anlamları kesin olarak çözülemeyen bu yazıtlardan birincisi konum itibarıyla anıtın tümü ile ilgilidir. İkincisi ise daha özeldir. Ayrıca, nişi çevreleyen ikinci çerçevenin her iki yanında ve nişin sağındaki bezemenin alt kısmında çıplak gözle güçlükle seçilebilen birkaç Frigce kelime vardır. Bunlar oldukça kaba ve yüzeysel olarak kazınmıştır. Bunlarda Ana Tanrıça Matar’ın adının geçmesi önemlidir. Anıtın solundaki nişin içinde bulunan yazıt, nişin sol duvarından başlar, arka duvarı ve sağ duvarı üzerinde devam eder. 4.45 m uzunluğundadır.
1936 ve 1937 yıllarında, anıtın önünde arkeolojik kazılar yapılmıştır. Ana kayanın üzerinde yer yer 3 m kalınlığa ulaşan dolgu toprağın altından kuzeye doğru meyilli bir avlu (17 mx19 m), hemen güneyinde sütunlu bir galeriye ait ana kayaya oyulmuş düzgün bir taban ile 4 adet sütun kaidesi gün ışığına çıkartılmıştır Doğu-batı doğrultusunda uzanan galeri, batı yönde büyük nişle sınırlanmaktadır. Araştırmacılar burada bir anıtsal fasad, üzeri açık bir avlu ve bir sütunlu galeriden meydana gelen, Ana Tanrıça Matar’a adanmış büyük bir açık hava kült kompleksi bulunduğu görüşünde birleşmektedir.
Birinci Yazıt
Birinci Yazıt
Alınlığın sol üst kısmında, düzleştirilmiş ana kaya üzerinde yer almaktadır. Alınlığın sol köşe hizasından başlayarak akrotlere doğru kavisli bir şekilde soldan sağa doğru yazılmıştır. 11 m uzunluğundadır. Harf boyları 0.45 m - 0.40 m’dir. Yazıtta Ates ve Midai sözcükleri de görülmektedir.
Üçüncü Yazıt
İkinci Yazıt
İkinci Yazıt
Anıtın sağ yan çerçevesi üzerindedir. Soldan sağa doğru yazılmıştır. 4.75 m uzunluğundadır. Harf boyları 0.25 m’dir.
Gerdekkaya Mezar Anıtı
Gerdekkaya Mezar Anıtı
Seyitgazi İlçesi, Çukurca Köyündedir.
Doğanlı Vadisi’nde, Çukurca köyünün 500 m güneybatısında, büyük bir kaya kütlesinin doğu yüzüne oyulmuştur. Dor düzeninde, üçgen alınlığı ve saçaklığı iki sütun tarafından taşınan bir tapınak cephesi biçimindedir.
Anıtsal giriş holünün arkasında, iki ayrı kapıdan girilen yan yana iki mezar odası vardır. Odaların yan ve arka duvarlarında kemerli mezar tekneleri yer alır. Hellenistik Çağ’a (MÖ 3-1yy.) tarihlenen mezar, Roma ve Bizans dönemlerinde bazı ilave ve değişiklikler yapılarak kullanılmaya devam etmiştir.
Bitmemiş Anıt
Bitmemiş Anıt
Midas şehri platosunun batı eteklerinde, Midas Anıtı’nın 200 m kadar güney batısındadır. Mimari elemanların boyutlarındaki orantısızlık anıtın planlandığı gibi bitirilemeden bırakıldığını gösterir. Bu nedenle Bitmemiş Anıt adı verilmiştir. Küçük Yazılıkaya olarak da bilinir. Yüksekliği 7 m, genişliği 10 m’dir. Akroterli, üçgen alınlıklıdır. Alınlık pervazları kabartma baklava motifleri ile bezelidir. Çatı orta dikmesinin her iki yanında, kabartma iki pencere yer alır. Alınlığın altındaki geniş friz kabartma; tomurcuk ve palmet motiflerinden oluşan zengin bir bezemeye sahiptir. Dikdörtgen cephe duvarı kalın bir çerçeve ile çevrelenmiştir. Üst çerçeve düzgün aralıklarla yan yana yerleştirilmiş kare panolardan oluşan bezeme dizisi ile bezenmiştir.
Küçük Yazılıkaya (Areyastis Anıtı)
Küçük Yazılıkaya (Areyastis Anıtı)
Yazılıkaya köyünün 1.7 km kuzeyinde, Çatalkaya - Yazılıkaya yolunun batısında, yola yaklaşık 130 m uzaklıktaki kayalardan biri üzerindedir. Tam karşısında, yolun doğusunda sarp kaya platoları üzerinde Frig kaleleri Gökgöz Kale ve Pişmiş Kale bulunur. Anıta tepe akroterinin sağında bulunan Frigce yazıtta okunan “Areyastin” kelimesinden dolayı bu isim verilmiştir. Yörede Hasanbey Kayası olarak da bilinir. Anıtsal fasadların günümüze en sağlam durumda kalanıdır. 5.50 m yüksekliğinde, 4.20 m genişliğindedir. Çatısı üçgen alınlıklı olup tepe akroteri ile taçlandırılmıştır. Alınlıkta çatı orta dikmesinin her iki yanında kabartma birer pencere yer alır. Kareye yakın dikdörtgen cephe duvarı kabartma iki çerçeve ile çevrilmiştir. Çerçeveler, düzgün aralıklarla yerleştirilen kare panolardan oluşan bezeme dizisi ile bezenmiştir. Cephe duvarının alınlığa yakın üst kısmında küçük bir niş vardır. Anıt üzerinde üç adet Frigce yazıt bulunur. Birinci yazıt frizin sol başından başlayarak akroterin sağında ve solunda devam eder. 7 m uzunluğundadır. İkinci yazıt, anıtın üst kısmında, ana kayadadır. 8 m uzunluğundadır. Üçüncü yazıt, doğal çerçevenin yan yüzünde, yukarıdan aşağıya doğru yanlamasına kayaya kazınmıştır ve 3 m uzunluğundadır. Yazıtların hepsi iyi okunabilmekle birlikte anlamı bilinmemektedir.
Sümbüllü Anıt
Sümbüllü Anıt
Midas şehri platosunun doğu eteğinde, platoya çıkan antik yolun 50 m kadar güneyindedir. Anıtın akroteri sümbüle benzetildiği için bu ad verilmiştir. Bu tip akroter sadece bu anıtta görülür. Üçgen alınlıkta orta dikmenin her iki yanında simetrik birer kabartma pencere vardır. Dikdörtgen cephe duvarı yan duvarları simgeleyen kalın bir çerçeve içine alınmıştır. Çerçevelerin üzeri kare panolarla bezelidir. Dikdötgen niş, yan duvarların arasında bütün cepheyi kaplar. İç kısmı, dama tahtası düzenini andıran kabartma ve oyma karelerle bezelidir.
Frig Kaleleri
Kaya yüzeyine tapınak cephesi biçiminde işlenen kaya anıtları ve kaya anıt mezarları yanında, askeri soylular sınıfının yaşadığı, kayalıklar üzerine kurulmuş, tahkimli Frig kaleleri Eskişehir bölgesinde yoğunluk kazanmaktadır. Genellikle bölgeye hakim tepelere kurulan Frig Kalelerinde, örülmüş sur duvarları yanında, doğal kayaya oyulmuş mazgal delikli sur duvarları, kale girişleri, gizli merdivenler önemli geçitler, dinsel amaçlı anıtsal nişler, kaya mezarları, anıtsal basamaklar, kaya anıtları, kaya rölyefleri, sunaklar, sosyal amaçlı sarnıçlar, karlıklar, ahşap mimari izleri ile Frig kaya işçiliğinin bütün detayları görebilmektedir. Ufak çaptaki kaleler ise haberleşme kuleleri olarak kullanılmıştır. Frig Kaleleri, Hellenistik, Roma ve Bizans Çağlarında, orijinal kullanımları yanında, zamanının kültürünü yansıtan değişik tipte kaya mezarları, kaya anıtları ve kaya barınakları ile kayaya oyulmuş irili ufaklı kiliselerin yapılması ile değişikliklere uğramış olsalar da Frig kaya işçiliğinin detaylarını halen Frig kalelerinde gözlemlenebilmektedir.
Yapıldak Kale
Yapıldak Kale
Seyitgazi - Eskişehir
Kümbet Vadisinin sonuna doğru güneydoğuda ki kale Yapıldak köyünün güneybatısındadır. Kaledeki sarp kayaların üzerinde Frig çağına tarihlenen cephesi bezemeli bir mezar mevcuttur.
Deveboynu Kalesi
Deveboynu Kalesi
Seyitgazi - Eskişehir
Çukurca köyünün 1.5 km kuzeybatısında, vadi tabanından oldukça yüksek, kayalık plato üzerindedir. Kuzeydoğu yönünden dar kaya merdivenleriyle ulaşılır. Doğanlı Vadisi’ni kontrol eden bir gözetleme yeridir. Kayalığın kuzeybatı eteğinde iki Frig kaya mezarı vardır.
Kırkgöz Kale
Kırkgöz Kale
Yazılıkaya Vadisi - Eskişehir
Eskişehir Frig Vadisinde yeralan Kırkgöz Kayalıkları; Hellenistik, Roma ve Bizans dönemlerinde kullanılmıştır. Doğu yönde Hellenistik Dönem’e ait anıtsal bir kaya mezarı bulunur. Alınlığı iki sütun tarafından taşınana iki odalı mezar günümüzde çok tahrip olmuştur. Bizans Dönemi’nde kaya merdivenleri ile mekanlar arası geçişlerin sağlandığı çok katlı kaya yerleşmesi olarak kullanılmıştır.
Gökgöz Kale
Akpare Kale
Akpare Kale
Seyitgazi - Eskişehir
Çukurca köyünün hemen güneydoğusunda yükselen kayalık platonun güneydoğu kesiminde yer alır. Bir Frig kalesidir. Doğu yönde yer alan anıtsal girişine bu yöndeki kaya basamaklarıyla ulaşılır. Kale içinde ana kayaya oyulmuş mekânlar ve silo çukurları bulunur. Eteklerinde Roma ve Bizans dönemlerine ait kaya mezarları vardır
Dübecik Kale
Dübecik Kale
Yapıldak köyünün güneyinde, ormanlık tepelerle çevrili bir kaya platosu üzerindedir. Kayalığın kuzey, batı ve güney yüzlerinde Frig ve Roma dönemlerine ait kaya mezarları vardır. Kayalığın üst kısmı düzleştirilerek bir gözetleme kalesi olarak düzenlenmiştir.
Kocabaş Kale
Kocabaş Kale
Yazılıkaya Vadisi - Eskişehir
Yazılıkaya Köyünün 2 km kuzey doğusunda yer alır. Yüksek kayalık plato üzerinde geniş mekân temelleri, silo ve sarnıç olarak kullanılmış çukurlar vardır.
Pişmiş Kale
Pişmiş Kale
Yazılıkaya Vadisi - Eskişehir
Yazılıkaya köyünün 1.2 km kuzeyindedir. Vadi seviyesinden 108m yüksekte, kayalık plato üzerinde yer alır. Kuzeydoğu, doğu ve güney yönlerde 3 girişi vardır. Sur temel yuvaları kaya blokları üzerinde izlenir. Kayaya oyulmuş mekânlar, silo çukurları ve basamaklarla inilen anıtsal kaya sarnıcı görülmeye değer yapılardır. Burası Friglerden sonra Orta Çağ’ın sonlarında da bir kale olarak kullanılmıştır. Kalenin güneybatı yamacında bağımsız bir kaya kütlesi üzerinde bir Frig kaya mezarı yer alır.
Asar Kale
Asar Kale
Seyitgazi - Eskişehir
Kümbet köyünün 3 km kuzeydoğusunda, Kümbet Vadisi ve Beldere güzergâhını izleyen dağ yollarına hâkim, kayalık tepe üzerinde tipik bir Frig kalesidir. Kuzey yönden basamaklı, rampalı bir girişi vardır. Ana kaya oyulmuş silolar, kaya mekânları ve merdivenlerle inilen tonoz örtülü anıtsal sarnıç önemlidir. Oda mezarlarının bir bölümdeki iç süslemeler ve cephe mimarisi görülmeye değerdir.
Ayterek Kale
Ayterek Kale
Çukurca köyünün hemen güneydoğusunda yükselen kayalık platonun güneydoğu kesiminde yer alır. Bir Frig kalesidir. Doğu yönde yer alan anıtsal girişine bu yöndeki kaya basamaklarıyla ulaşılır. Kale içinde ana kayaya oyulmuş mekânlar ve silo çukurları bulunur. Eteklerinde Roma ve Bizans dönemlerine ait kaya mezarları vardır.
Gökçekısık Kale
Gökçekısık Kale
Gökçekısık Köyü - Eskişehir
Gökçekısık Köy yolunun hemen sağında, Ziyaret mevkiinde, Köyün batı ve güney bitişiğinden başlayan tüf kayalık platformda, platformun güneye bakan yamaçlarında kayaya oyulmuş çok sayıda sığınaktan oluşan Roma Dönemine ait kaya yerleşimidir.
Seyircik Kale
Camiler, Tekkeler ve Türbeler
Solon'un Mezarı (Aslanlı Mabet)
Solon'un Mezarı (Aslanlı Mabet)
Kümbet Köyü - Seyitgazi
Frig Uygarlığı'nın İnanç Merkezi Yazılıkaya Platformu'na ulaşan antik yol üzerindeki Kümbet Vadisi 'ne; Eskişehir’in 75 km, Seyitgazi’nin 36 km güneyinde yer alan Kümbet köyü, Yamacında Kümbet köyünün kurulduğu höyükte Frig ve Roma dönemlerinde kullanılan Solon’un Mezarı(Arslanlı Mabet) bulunmaktadır.
Yarım Ağa konağının doğusunda köy evlerinden birine bitişik bir kaya kütlesine oyulmuştur. İlk yapılışı Frig dönemine geri gider. Özellikle cephesinde yapılan anıtsal düzenleme ve kabartmalarıyla Roma döneminde ikinci kez kullanılmıştır. Yüksek kabartma olarak işlenmiş olan akroterli üçgen alınlıkta ortada bir kalkan ile her iki yanında birer kartal kabartması vardır. Alınlığın altındaki tabula ansata içerisinde ortadaki kraterin her iki yanında karşılıklı yerleştirilmiş iki aslan kabartması bulunur. Mezar, ismini ana odanın kapı lentosundaki yazıtta geçen Solon isminden alır. Aslan kabartmaları nedeniyle Aslanlı Mabet olarak da bilinir.
Deliklikaya Nekropolü
Deliklikaya Nekropolü
Kümbet - Seyitgazi - Eskişehir
Kümbet köyünün 1km kuzeyindedir. Kayalara oyulmuş oda mezarlardan oluşur. Mezarların en etkileyici olanı anıtsal bir girişe sahip, içinde 7 adet kemerli mezar yeri ihtiva eden mezardır. Yazıtından Romalı soylu bir aileye ait olduğu anlaşılır.
Körestan Nekropolü
Himmet Baba Türbesi
Himmet Baba Türbesi
Kümbet köyü kayalığındadır. Plan, teknik ve malzeme özellikleriyle 13. yüzyıla tarihlenir. Dıştan sekizgen gövdeli, içeriden daire planlıdır. Gövdesi kesme taşlarla örülmüş olup, üzeri tuğladan piramidal külah çatı ile kapatılmıştır. Giriş kapısında Bizans dönemine ait mermer mimari parçalar kullanılmıştır. Etrafındaki hazirenin mezar şahideleri üzerindeki kitabelerden Osmanlı dönemine kadar kullanıldığı anlaşılır.
Fethiye Ören Yeri
Fethiye Ören Yeri
Kırka - Seyitgazi - Eskişehir
Seyitgazi İlçesi Kırka Beldesi Fethiye Köyünün güneyinde, ormanlık ve kayalık alanda Roma ve Bizans anıtsal kaya mezarları Frig kaya işçiliğinin sonraki kültürler tarafından da sürdürüldüğünü gösteriyor. Hemen yakınında antik bir yerleşmenin varlığını gösteren mimari kalıntılar bulunuyor.
Berberini Kaya Klisesi
Berberini Kaya Klisesi
Kümbet -Seyitgazi – Eskişehir
Kümbet'in doğusunda Kümbet-Asarkale yakınında bir kayaya oyulmuş. Hıristiyan topluluklarınca kullanılan bir kilise ve kilisenin bulunduğu kayanın eteklerinde oyulmuş kaya mezarları görülmektedir.
Hamamkaya Frig Kaya Mezarı
Hamamkaya Frig Kaya Mezarı
Seyitgazi İlçesi, Çukurca Köyündedir.
Gerdekkaya Kaya Mezarı’nın 500 m kadar kuzeyindedir. Volkanik kaya kütlesinin kuzey yüzüne oyulmuştur. Arka arkaya iki odadan oluşur. İkinci oda daha sonraki bir ilavedir. Cephede girişin altında iki kısma bölünmüş panel içinde çok aşınmış figüratif kabartma bezeme önemlidir.
Peribacaları ve Yerleşimler
Zahren Deresi Bizans Yerleşmesi
Han Yeraltı Yerleşimi
Han Yeraltı Yerleşimi
(Han Antik Kent)
Han’da ziyaretçilerin en çok ilgisini çekecek kalıntılar, kayaya oyulmuş yer altı galerileri olacaktır. Han yer altı yerleşimi: Doğal kayalıklarda, yer altına oyularak yapılmıştır. Yer altına yapılan kat kat mekânlar ile mekânları birbirine bağlayan koridorlar, en alt seviyede, kuzeyden gelen bir temiz su kanalına bağlanmaktadır. Gömü odasının girişi güneydoğudadır. Yer altına oyularak yapılmış üç odadan oluşmaktadır. Odalarda arcosoliumlu sandukalar bulunmaktadır. Oda duvarının özellikle üst seviyesinde ve tavanda rozet, baklava dilimi, fiyonk, yaprak ve fırıldak motifleri bulunmaktadır. Bu bölgede bilinen tek örnektir. Ayrıca ilçe merkezinde kolosal gömü taşları bulunmaktadır.
Karmaşık bir yapı sergileyen yer altı galerilerinin ve çok sayıdaki tahıl ambarının ne zaman ve ne amaçla yapılmış olduklarına ışık tutabilecek herhangi bir tarihî ve arkeolojik veri tespit edilememiştir. Bununla birlikte, bunların, uzun süreli ve güçlü bir tehdide karşı savunma ve korumaya yönelik olarak yapıldığına kuşku yoktur. Bölgenin tarihsel süreç içerisindeki konumu göz önüne alındığında akla ilk gelen cevap ise, Anadolu’nun bu kesiminde yoğunluğu 7. yüzyıldan itibaren giderek artan Arap akınlarıdır. Han merkezinde açığa çıkartılan kalıntılar, buradaki antik yerleşimin Roma imparatorluk döneminde hiç de azımsanmayacak bir büyüklüğe ulaştığını, Bizans döneminde konumunu özellikle askerî açıdan artırarak önemli bir stratejik merkeze dönüştüğünü göstermektedir. Osmanlı devri yol şebekesi içerisinde Sağ kol olarak adlandırılan güzergâh üzerinde önemli bir menzil olan günümüz Han’da, Osmanlı döneminden günümüze ulaşan ve sağlam durumda olan Hüsrev Paşa Camii ve hamam bulunmaktadır.