Nereye Gidilir?
Afyonkarahisar'da
Nereye Gidilir?
Doğal Güzellikler
Frig Vadisi’nin Seydiler, Karakaya, Döğer, Çatağıl ve Sarıcaova yerleşim yerleri yakınlarında Kapadokya bölgesinde ki gibi peri bacaları ve benzer doğal oluşumlar bulunmaktadır. Bu oluşumlar, tüflü toprak dokusunun rüzgar, yağmur gibi doğal etkenlerle aşınması veya oyulması ile oluşmuştur. Peri bacalarının yanında, vadide yer alan göller, yaylalar ve ormanlar da peri bacaları ile bütünleşerek doğa harikaları oluşturmaktadır.
FRİG AÇIK HAVA TAPINAKLARI
Kaya Anıtları ve Sunaklar
Kaya anıtları ve sunaklar, Afyonkarahisar Bölgesi’nde Friglerden günümüze kalan önemli eserlerdir. Ayazini, Göynüş Vadisi ve Döğer çevresinde yaygın olarak görülen bu eserlerin tarihi, M.Ö. VII. Yüzyılın sonlarına kadar uzanmaktadır. Aslantaş, Maltaş, Kumcaboğaz, Kapıkaya ve Aslankaya anıtları başlıca örnekleri arasındadır. Ana tanrıça Kübele Frigler zamanında bereket ve doğa tanrıçası olarak tapınılmıştır ve Friglere ait kaya anıtları ve sunaklar da ana tanrıça Kübele’ye ithafen yapılan anıtlardır. Bu anıtlarda aslan motifleri de görülmektedir çünkü aslan ana tanrıça Kübele’nin koruyucusu olarak kabul edilmiştir.
Aslankaya
Aslankaya
İhsaniye İlçesi, Döğer Kasabası Emre Gölü yakında bulunan Aslankaya, yüksek bir kaya kütlesinin güney yüzü dikey düzeltilerek oluşturulmuş, üçgen çatılı bir tapınak cephesidir. Üçgen çatının kiriş boşluklarında karşılıklı iki sfenks (insan başlı kanatlı aslan), ana cephede niş içinde ayakta duran iki aslan arasında Kübele bulunmaktadır. Ana cephe geometrik desenli kabartmalarla süslüdür. Anıt’ın iki yan yüzü de düzeltilerek, kuzey yanına kükremiş ve ayakta duran, başı yıpranmış bir aslan kabartması yapılmıştır. M.Ö. VII. Yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır.
Maltaş
Maltaş
İhsaniye İlçesi, Kayıhan Kasabası sınırları içerisinde, Göynüş Vadisinde bulunmaktadır. Birbirine yakın Aslantaş ve Yılantaş anıtlarından yaklaşık 500 m uzaklıktadır. Günümüzde büyük bir bölümü toprağa gömülü durumdadır. Cephesi üçgen çatılı olup, toprak altında kalan bölümünde mihrabı bulunan Kübele açık hava tapınağıdır. Sol üst kenarında ise, dikey yazıt bulunmaktadır. Tapınağın arka bölümünde ise, derin kuyu biçiminde kayaya oyulmuş çukurcuk vardır. M.Ö. VII. Yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır.
Kapıkaya 1
Kapıkaya 1
İhsaniye ilçesi, Döğer Kasabası ile Üçlerkayası Köyü arasında bulunan Kapıkaya 1 Tapınağının M.Ö. VII. Yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır. Tek parça bir kayanın doğu yüzü ve yanları dikey düzeltilerek üçgen çatılı bir tapınak cephesi yapılmıştır. Cephe ortasındaki niş içinde, ayakta Tanrıça Kübele, kabartma olarak işlenmiştir. Kabartmanın altına kayadan oyma, dört basamak merdiven yapılmıştır.
Göynüş Vadisi Kayıhan
Göynüş Vadisi
Kayıhan / İhsaniye
Afyonkarahisar ili, İhsaniye İlçesi, Kayıhan Kasabası sınırlarında olup, Afyonkarahisar-Eskişehir karayolunun 32. Km’sinde batıya doğru 2 km gidilerek ulaşılan tür arazi içinde 5-6 m yüksekliğe ulaşan dik kaya blokları arasında Göynüş (Köhnüş) vadisidir.
Kutsal olarak bilinen vadi içerisinde Aslantaş, Yılantaş adıyla biline 2 anıtsal mezar odası, Maltaş olarak adlandırılan Kübele açık hav tapınağı ve vadi boyunca kayalara oyulmuş olarak yapılan onlarca Frig kaya mezarları ve anıtları bulunmaktadır.
Kapıkaya 2
Kapıkaya 2
İkinci Kapıkaya Tapınağı aynı bölgede Üçlerkayası Köyü ve Bayramaliler Köyüne doğru uzanan kayların ve çam ormanlarının arasındadır. Üst kısmı ermiş bir kaya parçasının batı yüzü dikey düzeltilerek yapılmış bir tapınak cephesidir. Kayanın yapısı gevşek olduğu için üstteki üçgen çatı bölümü ermiştir. Ön yüzde süslü iki bölüm arasında bir niş açılmış içine Tanrıça Kübele’nin ayakta duran kabartması yapılmıştır. Anıtın önünde dini törenler için bir sahanlık bulunmaktadır. M.Ö. VII. Yüzyıldayapıldığı sanılmaktadır.
Örenyeri Döğer / İhsaniye
Örenyeri
Döğer / İhsaniye
İhsaniye İlçesine 12 km uzaklıktaki Döğer Kasabası Frigler döneminden beri yerleşim yeri olarak kullanılmıştır. Aslankaya, Kapıkaya1 ve Kapıkaya 2, Tanrıça Kübele adına yapılmış kaya anıtları ile Asar ve Eski Döğer’de Frig yerleşim yerleri vardır. Roma ve Bizans dönemine ait kaya yerleşim ve mezar odaları ile kiliseler çevrede oldukça çok görülmektedir. Sulu n, Memeç, Alacaasma, Urukmş 1 ve 2 (Karamusa), Nallıhan ve Kırkmerdiven kaya yerleşim yerleri belli başlı olanlardır.
Kaya Mezarları
Vadide Frig, Roma ve Bizans dönemlerine ait çok sayıda kaya mezarları yer almaktadır. Bunlar arasında Friglerden kalma Aslantaş ve Yılantaş en önemlileridir. Friglere ait kaya mezarlarına da rastlanmaktadır.
Aslantaş
Aslantaş
İhsaniye İlçesi, Kayıhan Beldesi sınırları içerisinde yer alan Göynüş Vadisinde bulunmaktadır. Afyonkarahisar-Eskişehir devlet karayolunun 36. Km’sinden sola sapılarak kısa sürede ulaşılır. Frig dönemine ait Aslantaş kaya mezar odasının ön yüzündeki kapı boşluğunun her iki yanında ayağa kalkmış, iki heybetli aslan ve ayakları altında birer yavru aslan bulunmaktadır. Kapı üstünde hayat ağacını andıran kütle ve bunun üstünde her iki yana uzanmış kanatlı güneş kursu, kabartma olarak yapılmıştır. Mezar odası, hafif tonoz tavanlı, sol tarafta ölüyü yatırmak için kline (sedir) bulunmaktadır. Aslantaş’ın önemli bir Frig kralının mezarı olduğu ve M.Ö. VII. Yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır.
Yılantaş
Yılantaş
Aslantaş’ın batısında aynı kayalıkların devamında bulunmaktadır. Anıt parçalandığı için üçgen tavan kirişleri görülmektedir. Anıt’ın dış tarafında bir aslan kabartması ile bir ayak kabartması günümüze kadar gelebilmiştir. Kapıda, Medusa başlı yılan kabartması ve iki yanında mızraklarıyla yılana saldıran iki savaşçı bulunmakta ise de bugün ters dönen kayanın altında kaldığından görülmemektedir. M.Ö. VII. Yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır.
Selimiye Kaya Yerleşimleri
Selimiye (Sarıçayır)
Kaya Yerleşimleri
İscehisar İlçesine bağlı Sarıçayır köyünün çevresinde bulunan kayalıklardan Bizans döneminde kayaya oyma aile ve tek mezar odaları, mezar tekneleri ve barınaklar yapılmıştır. Yüzeyi kabartma ve bezemelerle süslenmiş olan mezarlara kimlere ait olduklarını belirten kırmızı boyayla yazılar yazılmıştır.
Kaya Yerleşimleri
Kaya yerleşimleri, kaya kütlelerinin doğal etkenler veya insanlar tarafından oyularak yerleşim yeri olarak kullanılması sonucu oluşmuştur. Frig Vadisi sınırları içerisinde Ayazini Siti, Kuzin Kaya Yerleşimi, İnpazarcık Arkeolojik Sit Alanı, Sulu İn Kayalığı, Ornaş Kayalıkları, Selimiye Kayalıkları, Tomsu Kaya yerleşimi ve Seydiler gibi kayaların oyulmasıyla yapılan evler yerleşim yeri olarak kullanılmıştır. Genellikle odalar arasında dar ve alçal geçitler bulunmaktadır. Bazı yerleşimler kayalara oyulmuş merdivenlere sahiptir.
Kırkinler Seydiler- İscehisar
Kırkinler Seydiler- İscehisar
Afyonkarahisar-Ankara karayolunun 32. Km’de bulunun Kırkinler Kayalığı; Bizans çağında yapılmış, yerleşim yeri, kilise, şapel ve mezar olarak kullanılmış kaya kütleleri vardır. Kırkinler kayalığının, Frig döneminde de kullanıldığı kaya üzerindeki izlerden anlaşılmaktadır.
Ağın KAYALIKLARI (Ağın Yaylası)
Ağın KAYALIKLARI
(Ağın Yaylası)
İscehisar İlçesi’nin Karakaya ve Olukpınar köyleri arasında bulunan Ağın Dağı’nın güneydoğu yamaçlarında, Ağınönü mevkiindedir. 50-60 metre yüksekliğe varan yalçın kayalıklarda, Geç Roma ve Bizans dönemine ait kaya yerleşimleri, mezar odaları, sarnıç, kilise, üst bölümlere çıkmak için merdivenler ile dar uzun koridorla bulunmaktadır.
Ayazini Örenyeri (Metropolis) Ayazini-İhsaniye
Afyonkarahisar-Eskişehir karayolunun 27. Km’den sağa doğru 4.7 km daha gidilerek ulaşılan Ayazini Kasabasının Frigler döneminden beri yerleşim yeri olarak kullanıldığı bilinmektedir. Roma ve Bizans dönemlerine ait ve tek kişilik kaya mezar odaları, Bizans dönemine ait kiliseler ve kaya yerleşimleri arazinin bu tür bir yerleşime elverişli olması nedeniyle oyularak bulunmaktadır.
Bayramaliler Kalesi
Bayramaliler Kalesi
İhsaniye İlçesi’ne bağlı Bayramaliler Köyü’nün kuzey doğusunda, Sarıcaova Köyü’ne giden yolun sağ tarafındadır. Bizans döneminde Leonto Kefal adlı bir yerleşim yeridir. Doğal bir tepe düzlüğüne yapılmış, surlarla çevrili önemli bir kaledir. Kale’nin içinde çok sayıda yapılara ait temel kalıntıları, tepenin eteklerinde ise kaleyle bağlantıları olan kaya yerleşimleri mevcuttur. Önemli bir savunma merkezi olduğu anlaşılmaktadır.
Seydiler Kalesi
Seydiler Kalesi
İscehisar İlçesi, Seydiler Kasabası içinde bulunan kale ile Afyonkarahisar- Ankara karayolunun 32. Km’sinde bulunan Kırkinler kayaşığı Bizans döneminde yapılmıştır. İçerisinde yerleşim yeri, kilise, şapel ve mezar olarak kullanılmış kaya kütleleri vardır. Kırkinler kayalığının, Frig döneminde de kullanıldığı kaya üzerindeki izlerden anlaşılmaktadır.
Camiler, Tekkeler ve Türbeler
Frig Vadisi’nde, Roma ve Bizans döneminden sonra Türk egemenliğinin başlaması ile İslami eserler görülmektedir. Cami, türbe ve tekkelerden oluşan bu eserler, Roma ve Bizans döneminden kalma kilise ve şapellerle birlikte vadide yer alan kültürel çeşitliliği simgelemektedir.
Seyid Hasan Bin Basri Türbesi
Seyid Hasan Bin Basri
Türbesi-Seydiler/İhsaniye
Anadolu Selçukluları döneminde Anadolu’ya gelen Habip ve bilginlerden olup Seydiler İncesu Köyüne gelerek kuduz hastalığının tedavisi üzerine zaviye kurmuş ve bu zaviye günümüze kadar canlılığını sürdürmüştür. Ölümünden sonra zaviye yanındaki türbe bölümüne gömülmüştür. 19. Yüzyılda bugünkü cami ve türbe yeniden yapılmıştır.
Karacaahmet Sultan Türbesi
Karacaahmet Sultan Türbesi
İhsaniye İlçesi, Karacaahmet kasabasındaki camiye bitişik olan türbe içinde, Karacaahmet ve müridlerine ait mezar yerleri (merkadler) bulunmaktadır. Karacaahmet hakkında fazla bilgimiz yoksa da Horasan erlerinden bir halk tabibi olduğu ve kurduğu tekkede akıl hastalarının iyileştirildiği söylenmektedir.
Manastırlar, Kliseler ve Şapeller
Frig Vadisi’nde çok sayıda kayaya oyularak yapılmış manastır, kilise ve şapel (küçük kilse) bulunmaktadır. Selimiye’de İbrahim İnleri’ndeki manastır, Ayazini’deki Oyma Kilise, Seydiler Kırkinler Kilisesi, Böcü İnleri’ndeki kiliseler ve Yedikapılar Manastırı bunlardan bazılarıdır. Ayrıca vadinin tamamında çok sayıda şapel yer almaktadır.